Οι μεγαλύτεροι της γειτονιάς θυμούνται με νοσταλγία τον μεγάλο όμορφο κήπο του, γεμάτο με μουριές, βερικοκιές και κορομηλιές. Τα παιδιά πηδούσαν κρυφά την μεγάλη μάνδρα για να γευτούν τα βερίκοκα, τα σύκα και τα κορόμηλα, λαχταριστά φρούτα για εκείνη την εποχή που δεν υπήρχαν σε αφθονία όπως σήμερα.

Η γνωστή Ευξεινουπολίτισσα λογοτέχνης Αύρα Παπαδοπούλου εμπνεύσθηκε απ’ αυτόν ένα όμορφο διήγημά της.

Δυστυχώς πολλά ιστορικά στοιχεία δεν υπάρχουν. Ο πύργος ανήκε στον Μεχμέτ Αφέντη ή Μεμέτ Εφέντη και κτίσθηκε επί Τουρκοκρατίας. Το 1886, πέντε χρόνια μετά την απελευθέρωση του Αλμυρού από τους Τούρκους, ο Νικόλαος Γιαννόπουλος σχεδίασε άποψη του Αλμυρού της εποχής εκείνης από την μεσημβρινή (νότια) πλευρά. Χάρις σ’ αυτόν μπορούμε να έχουμε μια απεικόνιση της πόλης αμέσως μετά την τουρκοκρατία, η οποία διαφορετικά θα μας ήταν άγνωστη. Στο σχέδιο αυτό, που βρίσκεται στα αρχεία της Φιλάρχαιου Εταιρείας Αλμυρού «ΟΘΡΥΣ», εικονίζεται μεταξύ άλλων οικοδομημάτων και ο Πύργος.
Ήταν κτισμένος με πέτρες ως επί το πλείστον ”κροκάλες” δηλαδή στρογγυλές, από τον Ξηριά. Τα γωνάρια του όμως ήταν πελεκητά με πάχος 50 εκατοστών. Οι τοίχοι είχαν πάχος ενάμιση μέτρο.  

(φωτογραφία από την οικογενειακή συλλογή του Αναστασίου Γκάργκα)

Εξωτερικώς διακρίνονταν οριζόντιες γραμμές οι οποίες ήταν τα ξύλινα σινάζια του και γύρω γύρω υπήρχαν μικρά, στενά κάθετα ανοίγματα, τέσσερα στον δεύτερο όροφο και τέσσερα στον τρίτο, που χρησιμοποιούνταν ως πολεμίστρες αλλά και για το φωτισμό του εσωτερικού τού πύργου, αφού δεν υπήρχαν κανονικά παράθυρα. Στη δυτική πλευρά του πύργου υπήρχε η μία και μοναδική του πολύ βαριά πόρτα, ξύλινη εσωτερικά και σιδερένια εξωτερικά με οριζόντια σιδερένια φύλλα. Η πόρτα είχε διαστάσεις 1 μέτρο πλάτος και 2 μέτρα ύψος. Έλεγαν πως ζύγιζε 1000 οκάδες και είχε κλειδαριά με πολύ μεγάλο χειροποίητο σιδερένιο κλειδί. Το κλειδί αυτό βρίσκεται ακόμη στην κατοχή του Αναστασίου Γκάργκα.

Εσωτερικώς για μεγαλύτερη ασφάλεια η πόρτα είχε αμπάρα, που ασφάλιζε την μονόφυλλη πόρτα και καθιστούσε αδύνατο το βίαιο άνοιγμα απ’ έξω. Μπροστά στην είσοδο ήταν μια μικρή βεραντούλα στην οποία οδηγούσαν πέντε σκαλάκια.

Δίπλα στον Πύργο υπήρχαν και άλλα οικήματα: διώροφες πολυτελείς κατασκευές, όπου έμεναν οι αφεντάδες του πύργου, τούρκοι τιτλούχοι, τα μικρά παράσπιτα όπου έμεναν οι κολλήγοι, αλλά και αποθήκες για τα αγαθά, στάβλοι για τα ζώα, αχυρώνες, υπόστεγα και τρία πηγάδια για την ύδρευση. Το όλο συγκρότημα περιβάλλονταν από υψηλό πέτρινο μαντρότοιχο.

Στον τεράστιο κήπο του καλλιεργούσαν μουριές, περί τα 100 δέντρα, και εξέτρεφαν για πολλά χρόνια μεταξοσκώληκες έως το 1930. Πριν το σεισμό, έως το 1980, υπήρχαν ακόμη μέσα στον κήπο 15 μουριές, με τα φύλλα των οποίων οι ιδιοκτήτες ετάιζαν – αποκλειστικά με αυτά – τις κατσίκες τους, 2 βερικοκιές, 2 αμυγδαλιές και 1 μεγάλη συκιά.

Το 1912 ήλθε στον Αλμυρό ο Αθανάσιος Κωνσταντίνου Γκάργκας, παππούς του Αναστασίου Γκάργκα, από την Κωνσταντινούπολη με την οικογένειά του και αγόρασαν τον Πύργο.

Σήμερα, στον χώρο αυτό, μετά την κατεδάφιση του Πύργου, δεν υπάρχει τίποτε που να μαρτυρά την ύπαρξή του, ούτε μία πέτρα του, αφού πολλοί Αλμυριώτες τις έπαιρναν και έκτιζαν με αυτές τα σπίτια τους, κάτι ανάλογο με αυτό που έπραξαν και με τις πέτρες του Στρατώνα.

Ο Αναστάσιος Γκάργκας, γιός του Κωνσταντίνου, του οποίου η οικογένεια ήταν κληρονόμος του Πύργου, έχει στα χέρια του μια συμβολαιογραφική πράξη του 1913, σύμφωνα με την οποία γίνεται δωρεά εν ζωή ενός οικοπέδου και μιας οικίας που βρισκόταν στο σημείο όπου ήταν ο Πύργος του Αλμυρού από τον Αθανάσιο Κων/νου Γκάργκα στον γιό του Κωνσταντίνο Αθαν. Γκάργκα.

Από την ιστοσελίδα της Φιλάρχαιου Εταιρίας Αλμυρού «Όθρυς»
Ο Πύργος του Αλμυρού
Χρυσούλα Δ. Κοντογεωργάκη,
Τετάρτη 25, Ιούνιος 2008 – 10:20