ΨΥΧΟΠΙΕΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ
Με την κήρυξη της πανδημίας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τον Μάρτιο του 2020, έχει επηρεαστεί η ανθρώπινη ζωή και δραστηριότητα σε κάθε έκφανσή της. Ειδικότερα για τα άτομα της τρίτης ηλικίας, πολλοί είναι εκείνοι οι ψυχοπιεστικοί παράγοντες τους οποίους καλούνται να διαχειριστούν.
Οι ηλικιωμένοι, ως πληθυσμιακή ομάδα, παρουσιάζουν ετερογένεια στα χαρακτηριστικά τους αναφορικά με την ηλικία ,το φύλο, το κοινωνικό -μορφωτικό επίπεδο, το οικονομικό επίπεδο αλλά και την οικογενειακή τους κατάσταση. Παρόλα αυτά, οι ψυχοπιεστικοί παράγοντες από τους οποίους επηρεάζονται είναι κοινοί για όλους.
Οι σχετιζόμενες με την ηλικία και το ανοσοποιητικό σύστημα αλλαγές, που δυσχεραίνουν την καταπολέμηση των ασθενειών αυξάνει το αίσθημα του φόβου .Ο φόβος της απώλειας του υπέρτατου αγαθού , αυτού της υγείας, εντείνεται τον καιρό της πανδημίας και ισχυροποιείται καθημερινά από την κοινωνική απομόνωση. Η ευαλωτότητα της τρίτης ηλικίας στην μοναξιά , στην κατάθλιψη και στο αίσθημα της ανασφάλειας είναι διαχρονική .Ωστόσο με την έλευση της πανδημίας και μέσω της κοινωνικής απομόνωσης αλλά και των αποχωρισμών-απωλειών αγαπημένων προσώπων, η ψυχική υγεία των ηλικιωμένων επιβαρύνθηκε είτε ενισχύοντας ήδη υπάρχουσες ψυχικές και αγχώδεις διαταραχές είτε πυροδοτώντας καινούριες.
Η κοινωνική απόσταση που εφαρμόζεται ως μέτρο αποφυγής της διασποράς του ιού ενισχύει το αίσθημα της αβοηθητότητας και ανατρέπει την κανονικότητα των ηλικιωμένων. Η περιορισμένη επαφή με την οικογένεια καθώς και με το φιλικό περιβάλλον οδηγούν τους ηλικιωμένους σε συναισθηματική απόσυρση και η νέα αυτή συνθήκη λειτουργεί ψυχοπιεστικά.
Η απώλεια της διασύνδεσης με το κοινωνικό δίκτυο οδηγεί μοιραία στην απώλεια της ψυχικής ανθεκτικότητας της τρίτης ηλικίας .Συνεπώς η μειωμένη δυνατότητα λήψης κοινωνικής υποστήριξης στους ηλικιωμένους , η ανεπαρκής ικανότητα να εφαρμοστούν κανόνες βασικής αυτοφροντίδας καθώς και ο περιορισμός της αυτονομίας και του αυθορμητισμού επιβαρύνουν την ψυχική υγεία των ηλικιωμένων.
Οι κοινωνικές υπηρεσίες καλούνται περισσότερο από ποτέ να ενισχύσουν το μοντέλο παροχής των υπηρεσιών τους μέσω των κινητών μονάδων που επισκέπτονται τους εξυπηρετούμενους στις οικίες τους (Βοήθεια Στο Σπίτι).Η εξασφάλιση της συνέχισης της απαραίτητης υποστήριξης στα άτομα της τρίτης ηλικίας αποτελεί πρωταρχικό μέλημα των τοπικών δομών φροντίδας για την ανακούφιση των ηλικιωμένων. Η δημιουργία ενός ασφαλούς και προστατευτικού περιβάλλοντος φροντίδας αξιοποιώντας τους υπάρχοντες πόρους και δυνατότητες αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα των εργαζομένων του προγράμματος Βοήθεια Στο Σπίτι. Η συμβουλευτική και ψυχολογική στήριξη ,οι νοσηλευτικές υπηρεσίες και οι εξυπηρετήσεις των πρακτικών αναγκών διαβίωσης προσφέρονται απρόσκοπτα ακόμη και την περίοδο της πανδημίας.
Καλοπήτα Βάγια
Kοινωνική Λειτουργός Προγράμματος Βοήθεια στο Σπίτι – Δήμος Αλμυρού MScΔιαχείριση Γήρατος και Χρόνιων Παθήσεων
